A Case of Thyrotropin-Secreting Pituitary Macroadenoma +

 

Thongkum Sunthornthepvarakul, M.D.*,           

Supunnee Ngowngarmratana, M.D.*,

PRAvIT PRACHASILCHAI, M.D.**,

Rungthip Dansirikul, M.D.*,

ARUNLUCK KOMINDR, M.D.***

 

Abstract

                We present a 49 year old male patient with thyroid stimulating hormone (TSH) producing pituitary macroadenoma. He had been mistakenly diagnosed and treated as Gravesี disease for 1 year. Serum TSH level was inappropriately elevated in the presence of high serum total and free thyroid hormone concentrations. Thyrotropin releasing hormone stimulation showed blunt response of TSH but good response for prolactin. The a-subunit level and a-subunit to TSH molar ratio were measured and found to be high before surgery. The sex hormone-binding globulin level was also high. MRI demonstrated a pituitary macroadenoma. Insulin tolerance test and GnRH revealed normal response. The patient was given a high dose of PTU combined with lugol’s solution for controlling hyperthyroidism preoperatively. Transfrontal surgery was performed and the tumor was partially removed. The diagnosis was confirmed by tissue pathology and immunohistochemistry staining of the tumor. The immunohistochemistry staining was performed and found that tumor cells were strongly reactive to TSH with a relatively mild degree for follicular stimulating hormone and leutinizing hormone. The tumor cells were not stained for prolactin, growth hormone and ACTH. Supervoltage irradiation by ⁶⁰Co was delivered to the pituitary area because of persistence of hyperthyroidism. While waiting for the remote effect of radiotherapy, the patient was given an antithyroid drug to control hyperthyroidism.

 

Key word :        Thyrotropin-Secreting Pituitary Adenoma, The Syndrome of Inappropriate Secretion of TSH, TSH Producing Tumor

 

Sunthornthepvarakul T, Ngowngarmratana s,

PRACHASILCHAI p, Dansirikul r, KOMINDR a

J Med Assoc Thai 2001; 84: 897-906

 

 *             Department of Medicine,

 **            Department of Neurosurgery,

***           Department of Pathology, Rajavithi Hospital, Ministry of Public Health, Bangkok 10400, Thailand.

+              Supported in part by Rajavithi Research Funds.

 

ธัยรอยด์เป็นพิษจากเนื้องอกของต่อมปิตูอิตารีย์ซึ่งหลั่งธัยโรโทรปิน

 

ทองคำ สุนทรเทพวรากุล, พ.บ.*, สุพรรณี เงางามรัตน์, พ.บ.*,

ประวิทย์ ประชาศิลป์ชัย, พ.บ.**, รุ่งทิพย์ ด่านศิริกุล, พ.บ.*, อรุณลักษณ์ โคมินทร์, พ.บ.***

 

                ผู้วิจัยได้เสนอรายงานผู้ป่วยธัยรอยด์เป็นพิษจากเนื้องอกต่อมปิตูอิตารีย์ขนาดใหญ่ ซึ่งหลั่ง thyroid stimulating hormone (TSH) ผู้ป่วยได้รับการวินิจฉัยผิดและได้รับการรักษาแบบ Graves' disease มาเป็นเวลา 1 ปี ผู้ป่วยมีระดับ TSH สูงร่วมกับมีระดัยธัยรอยด์ฮอร์โมนสูง ผลการกระตุ้น TSH ด้วย Thyrotropin releasing hormone พบว่ามี blunt response แต่ระดับ prolactin ถูกกระตุ้นได้ดี การวัดระดับ a-subunit และ a-subunit ต่อ TSH molar ratio ในผู้ป่วยก่อนผ่าตัด พบว่ามีค่าสูงกว่าปกติ ระดับ sex hormone-binding globulin สูงกว่าปกติเช่นกัน การทำ MRI พบว่ามีเนื้องอกต่อมปิตูอิตารีย์ขนาดใหญ่ การทำ insulin tolerance test และ GnRH test พบว่ามีการตอบสนองเป็นปกติ ผู้ป่วยได้รับ PTU ขนาดสูง ร่วมกับ lugol's solution เพื่อคุมภาวะธัยรอยด์เป็นพิษก่อนผ่าตัด transfrontal surgery และได้รับการตัดเนื้องอกต่อมปิตูอิตารีย์ออกบางส่วน การตรวจทางพยาธิร่วมกับการย้อม immunohistochemistry พบว่าเซลล์ของเนื้องอก ย้อมติด TSH อย่างมาก และย้อมติด FSH และ LH ด้วยในปริมาณเล็กน้อย เซลล์ของเนื้องอกย้อมไม่ติด Prolactin, growth hormone, และ ACTH เลย ผู้ป่วยได้รับการรักษาด้วยการฉายรังสีที่ต่อมปิตูอิตารีย์ด้วย 60Co และตามด้วยการใช้ antithyroid drug ระหว่างที่รอผลการฉายรังสี

 

คำสำคัญ : ธัยรอยด์เป็นพิษ, เนื้องอกของต่อมปิตูอิตารีย์ซึ่งหลั่งธัยโรโทรปิน

 

ทองคำ สุนทรเทพวรากุล, สุพรรณี เงางามรัตน์,

ประวิทย์ ประชาศิลป์ชัย, รุ่งทิพย์ ด่านศิริกุล, อรุณลักษณ์ โคมินทร์

จดหมายเหตุทางแพทย์ ฯ 2544; 84: 897-906

 

 *             งานต่อมไร้ท่อ, กลุ่มงานอายุรกรรม,

 **            กลุ่มงานศัลยกรรม,

***           กลุ่มงานพยาธิวิทยา, โรงพยาบาลราชวิถี, กรมการแพทย์, กรุงเทพ ฯ 10400